“Ödeme Kuruluşu ve Bankaların Farkları Nelerdir ?” Sorusu finansal teknolojiler alanında çalışma yapan daha doğrusu bu süreçle ilgilenmeye başlayan herkesin ilk merak ettiği sorulardan birisidir. Bu bağlamda bizler de bu gibi sorular ile çok fazla karşılaşmaktayız. Gelin genel olarak ne olup ne olmadıklarına ve farklarına kısaca bir göz atalım.
Banka, bankacılık nedir diye sorulduğunda cevabı şöyledir;
Banka, bankacılık işlemlerini yürüten bir finansal kuruluştur. Bankacılık, diğer kişi ve kuruluşların sahip olduğu fonları kabul eden ve koruyan ve daha sonra bu fonları kâr amacıyla ödünç veren bir ticari faaliyet olarak tanımlanabilir. Ancak zamanla bankacılığın kapsamı genişlemiş ve bankalar artık çok daha fazla ürün veya hizmet çeşitiyle faaliyet göstermektedir. Günümüzde bankacılık hizmetleri, banka ve kredi kartlarının verilmesini, değerli eşyaların güvenli bir şekilde saklanmasını,ATM hizmetlerini ve ulusal/dünya çapında çevrimiçi para transferlerini, SanalPOS gibi ödeme hizmetlerini de içermektedir.
Ödeme Kuruluşu ve Bankaların Farkları Nelerdir ?
Özellikle elektronik ticaret ve dijital cüzdanların yaygınlaşması ile ödeme kuruluşları doğrudan hayatımıza dahil oldular. Ödeme kuruluşlarının nasıl çalıştığı ve tam olarak hangi ihtiyaçların çözümü amacını edinen kuruluşlar olduklarını kısa ve öz şekilde anlatmaya çalışalım.
Ödeme kuruluşları, hem faaliyetleri açısında hem de yapısal olarak birer bankacılık kuruluşudur. Sadece tüzel kuruluşlara (vergi levhası olan) tahsilat hizmeti sağladıkları için “ticari bankacılık” alanında faaliyet gösterirler diyebiliriz.
Bu konuda kabul edilebilir ölçülerde en kısa tamın bu olmakla beraber bu konuyu çok daha detaylı şekilde Ödeme Kuruluşu Nedir ? başlıklı makalemizden inceleyebilirsiniz.
Ödeme kuruluşu ve bankanın farkı nedir sorusunu biraz daha genelleştirerek finans kurumu ile banka arasındaki farkı kısaca bir aydınlatalım.
Finans Kurumu Ve Banka Arasındaki Fark Nedir ? İkiside Nasıl Çalışıyor ?
Tüm bankalar Finansal kurumlardır ancak tüm Finansal Kurumlar banka değildir. Finansal Kurum: Yatırım, kredi ve mevduat gibi finansal işlemleri yürüten bir kuruluştur.
Finansal kurumların ana kategorilerinden bazıları şunlardır:
- Ticari bankalar (Ödeme kuruluşları da bu kategoriye dahil diyebiliriz.)
- Yatırım bankaları
- Sigorta şirketleri
- Aracı kurumlar
- Yatırım Şirketleri
- Banka Dışı Finansal Kuruluşlar
Ödeme Kuruluşu ve Bankanın Farkı Nedir?
Bu soruyunun cevabı ile ilgili artık sanıyorum sizlerin de fikri oluşmuştur. İkisi de finansal kurumdur ancak işleyişleri ve gelir modelleri farklılık göstermektedir. Mahmut Gülerce’nin ” Ödeme Kuruluşu Nedir ” başlıklı makalesinde yer aldığı gibi,
“Bu kuruluşların gelir modeli satıcı ve alıcı arasındaki tahsilatı sağlayan servisi ücretlendirmek şeklindedir. Bu gelir tahsilattan küçük oranlarla işlem ücreti almak veya servisi aylık/yıllık ücretlendirmek şeklinde veya bunların kombinasyonu şeklinde olabilir. Ödeme kuruluşlarının başka gelirlerinin olması hukuken mümkün değildir. “
Ödeme kuruluşları çok spesifik bir alanda, sadece ödeme hizmetleri sunan bankacılık benzeri regülasyonlara tabi ve yine bankacılık otoritesince lisanslanan ve denetlenen kuruluşlarıdır. Bu anlamda bu kuruşlar bir bankacılık kuruluşu gibi düşünülebilirler. Bildiğimiz bankaların özellikle dijital ürün satışlarında ödeme alma elektronik cüzdan oluşturma gibi alanlardaki boşluklarını çok efektif şekilde doldurmuşlardır.
Bu makaleyi hazırlarken yararlandığımız kaynaklar,
Katz, J.G., Munoz, E.S. and Stephanou, C. (2009). Credit Rating Agencies: No Easy Regulatory Solutions. International Finance Corporation, The Word Bank Group, Crisis Response Policy Brief 8. Korkmaz, T., Yaman, S. ve Metin, S. (2017). Ülke Kredi Notlarının Pay Getirileri Üzerindeki Etkileri: BIST 30 Endeksi Üzerinde Bir Event Study Analizi. Sosyal Bilimler Metinleri. 171-187.